درمان خار پاشنه
خار پاشنه یک برآمدگی کوچک استخوانی است که در قسمت زیرین استخوان پاشنه پا ایجاد میشود. این مشکل معمولاً به دلیل فشار زیاد و کشیدگیهای مکرر در بافتهای کف پا، به ویژه رباط پلانتار فاشیا، به وجود میآید. پلانتار فاشیا یک نوار محکم از بافت همبند است که از پاشنه پا تا انگشتان کشیده شده و نقش مهمی در حفظ قوس کف پا و کاهش فشار ناشی از ضربهها دارد. خار پاشنه اغلب به دنبال التهاب و تحریک طولانیمدت در ناحیه کف پا شکل میگیرد. این التهاب مزمن باعث میشود کلسیم در محل اتصال رباط پلانتار فاشیا به استخوان پاشنه جمع شود و به مرور زمان، یک زائده استخوانی به نام خار پاشنه ایجاد کند.
علائم رایج خارپاشنه
علائم خارپاشنه میتواند در افراد مختلف متفاوت باشد. برخی افراد با وجود داشتن خارپاشنه، هیچ دردی را تجربه نمیکنند، اما در مواردی که علائم ظاهر میشوند، شامل موارد زیر هستند:
- درد در کف پا
- درد هنگام ایستادن طولانی
- حساسیت به لمس
- التهاب و تورم
- احساس فرو رفتن جسم خارجی
دلایل اصلی ایجاد خارپاشنه
- فعالیتهای سنگین مثل دویدن یا ایستادنهای طولانی
- پوشیدن کفشهای نامناسب بدون قوس کافی
- اضافه وزن و فشار زیاد روی پاشنه
- التهاب مکرر رباط پلانتار فاشیا
- تاندون آشیل کوتاه یا سفت
- افزایش سن و کاهش انعطافپذیری بافتها
- بیماریهایی مثل آرتروز یا دیابت
راههای پیشگیری از خارپاشنه
- کفش مناسب بپوشید
کفشهایی با قوس استاندارد و حمایت کافی انتخاب کنید تا فشار روی پاشنه کاهش یابد.
- وزن خود را کنترل کنید
حفظ وزن متعادل فشار وارد شده به پاشنه را کم میکند.
- حرکات کششی انجام دهید
حرکات کششی منظم برای رباط پلانتار فاشیا و تاندون آشیل از التهاب جلوگیری میکند.
- از ایستادن طولانی خودداری کنید
در صورت نیاز، از کفشهای طبی یا زیرههای نرم استفاده کنید.
- کفیهای ارتوپدی استفاده کنید
این کفیها فشار روی کف پا را بهطور متعادل توزیع میکنند.
- قبل از ورزش گرم کنید
با حرکات کششی بدن را آماده کنید تا از آسیب جلوگیری شود.
- بیماریهای زمینهای را مدیریت کنید
تحت نظر پزشک، بیماریهایی مانند دیابت یا آرتروز را کنترل کنید.
روشهای درمان خارپاشنه
خار پاشنه، اگرچه دردناک است، اما در بیشتر موارد با روشهای غیرجراحی قابل درمان است. درمان این مشکل به شدت علائم و شرایط فرد بستگی دارد و معمولاً با هدف کاهش درد، رفع التهاب و جلوگیری از پیشرفت مشکل انجام میشود.
درمانهای خانگی
این روشها برای مراحل ابتدایی و دردهای خفیف مناسب هستند:
- کمپرس سرد
استفاده از یخ پیچیدهشده در حوله میتواند التهاب و درد را کاهش دهد. این کار را روزانه ۲ تا ۳ بار و هر بار به مدت ۱۵ دقیقه انجام دهید.
- استراحت
از فعالیتهایی که فشار زیادی به پاشنه وارد میکنند، مانند دویدن یا ایستادنهای طولانی، خودداری کنید. به پاهای خود استراحت دهید تا فرصت ترمیم داشته باشند.
- حرکات کششی
انجام حرکات کششی منظم برای رباط پلانتار فاشیا و تاندون آشیل میتواند به کاهش تنش و بهبود انعطافپذیری کمک کند.
- استفاده از کفی طبی
استفاده از کفیهای طبی یا کفشهایی با قوس مناسب میتواند فشار روی کف پا را کاهش دهد و از تشدید درد جلوگیری کند.
- کاهش وزن
اگر اضافه وزن دارید، کاهش وزن میتواند فشار وارد شده به پاشنه را بهطور قابل توجهی کم کند.
درمانهای دارویی (تسکین درد و التهاب)
در مواردی که درد و التهاب ناشی از خار پاشنه شدید باشد، درمانهای دارویی میتوانند به کنترل علائم کمک کنند:
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی
داروهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن برای کاهش درد و التهاب استفاده میشوند. این داروها معمولاً بهصورت موقت و برای دورههای کوتاهمدت تجویز میشوند.
- تزریق کورتون
در مواردی که التهاب شدید است و سایر روشها پاسخگو نبودهاند، تزریق کورتون بهطور مستقیم در ناحیه درد میتواند التهاب را کاهش دهد. این روش معمولاً بهعنوان آخرین راهحل دارویی در نظر گرفته میشود.
فیزیوتراپی و درمانهای غیرتهاجمی تخصصی
اگر درمانهای خانگی و دارویی موثر نباشند، روشهای تخصصیتر مانند فیزیوتراپی میتوانند کمککننده باشند:
- تمرینات تخصصی
شامل کششهای کنترلشده و تمرینات تقویتی عضلات پا.
- شاک ویو تراپی
ارسال امواج صوتی به بافت آسیبدیده برای تحریک ترمیم سلولی.
- اولتراسوند تراپی
استفاده از امواج اولتراسوند برای کاهش التهاب و بهبود گردش خون.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
تشخیص بهموقع و درمان صحیح خارپاشنه میتواند از بروز مشکلات جدیتر و مزمن شدن درد جلوگیری کند. اگرچه در بسیاری از موارد، دردهای خفیف پاشنه با روشهای خانگی و مراقبتهای اولیه بهبود مییابند، اما گاهی مراجعه به پزشک ضروری است.
علائمی که نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارند
- درد مداوم و شدید
اگر درد پاشنه بعد از چند هفته درمان خانگی کاهش نیابد یا شدت آن افزایش پیدا کند.
- درد صبحگاهی شدید
احساس درد شدید در اولین قدمها بعد از بیدار شدن از خواب.
- تورم و التهاب قابل مشاهده
وجود قرمزی، تورم یا احساس گرما در ناحیه پاشنه.
- ناتوانی در راه رفتن
درد به حدی باشد که ایستادن یا راه رفتن دشوار شود.
- دردی که به سمت سایر بخشهای پا گسترش یابد
انتشار درد به سمت ساق پا یا انگشتان.
- عدم بهبود با درمانهای خانگی
در صورتی که استفاده از کمپرس سرد، کفش مناسب، استراحت و داروهای ضدالتهاب نتیجهای نداشته باشد.
جمع بندی
خارپاشنه یک زائده استخوانی در ناحیه پاشنه پا است که معمولاً به دلیل فشار مکرر، التهاب رباط پلانتار فاشیا و عوامل زمینهای مانند استفاده از کفش نامناسب، اضافه وزن و فعالیتهای بدنی سنگین ایجاد میشود. این عارضه ممکن است بدون علامت باشد؛ اما در بسیاری از موارد درد، التهاب و محدودیت حرکتی ایجاد میکند. برای پیشگیری از خارپاشنه، استفاده از کفش مناسب، حفظ وزن متعادل و انجام حرکات کششی توصیه میشود. درمان خارپاشنه بسته به شدت آن متفاوت است و شامل روشهای خانگی، درمانهای دارویی و در موارد شدیدتر، فیزیوتراپی، شاکویو تراپی و حتی جراحی میشود.
منابع
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21965-heel-spurs
https://www.medicalnewstoday.com/articles/320411
https://www.webmd.com/pain-management/heel-spurs-pain-causes-symptoms-treatments
https://www.verywellhealth.com/heel-spur-diagnosis-and-treatment-2548574
https://www.austinfootandanklecenter.com/heel-spurs/
https://www.footcare.net/blog/1157138-a-closer-look-at-heel-spurs-causes-symptoms-and-treatments
https://www.yorkrehabclinic.ca/blog/heel-spur-causes-symptoms-treatment/
https://www.sportsinjuryclinic.net/heel-pain/heel-spur
https://midohiofootandankle.com/heel-spur-cause-symptoms-treatment/