تأثیرات مخرب نوشابه؛ نوشیدنیهایی که کدام یک کمتر و کدام یک بیشتر عوارض دارند؟
یکی از نوشیدنیهای محبوب و پراستفاده در سفره خانوادههای ایرانی، نوشابه است که از ترکیب آب، شکر، طعمدهنده، اسید کربنیک، اسید فسفریک، افزودنیها، رنگدهنده و مواد نگهدارنده تشکیل شده است. آمارها نشان میدهد که ایران رتبه اول را در مصرف نوشابه در سراسر جهان دارد. در حالی که میانگین مصرف نوشابه در جهان حدود 10 تا 12 لیتر است، در ایران این میزان بیش از 40 لیتر است.
با این حال، این نوشیدنی محبوب و پراستفاده دارای عوارض زیادی است، و ممکن است رنگ آن نیز در ایجاد این عوارض تأثیرگذار باشد. در این بخش از مطلب، به بررسی این موضوع میپردازیم که کدام یک از نوشابهها کمترین عوارض را دارند.
نوشابه مشکی با نوشابه زرد؟
در واقع، همه رنگهای نوشابه دارای ضرر هستند. نوشابههای تیره به دلیل اسیدیته بالا به عنوان محلولی برای تمیزکردن کثیفیها و روغنهای چربی ماشینها (به ویژه در تعمیرگاهها) استفاده میشوند. اما وقتی این ماده وارد معده میشود، باعث کاهش فعالیت اسیدی معده میشود. اگر نوشابه همراه با غذا مصرف نشود، مشکلاتی در سیستم گوارشی ایجاد میشود.
رنگ تیره نوشابههای تیره به علت افزودن حرارت زیاد به قند و تبدیل آن به رنگ (کارامل) استفاده میشوند. اما نوشابههای رنگ زرد، به دلیل افزودن رنگدهندههای مصنوعی، میتوانند منجر به ایجاد سرطانهای مختلف شوند.
به این معنی است که هر دو رنگ نوشابه، به صورت مضری تأثیرگذار هستند و عوارضی دارند. از اینرو نمیتوان گفت یکی از آنها بهتر از دیگری است.
مضرات نوشابهها و تأثیرات آنها بر سلامت
مصرف نوشابه، یکی از عوامل موثر در سوء تغذیه است. بنابراین، بهتر است به جای نوشابه، از آب، میوه و آبمیوه استفاده کنیم تا از کمبود ویتامینها و مضراتی که در ادامه ذکر خواهیم کرد، جلوگیری کنیم.
ضرر اسید فسفریک
اولین ضرر نوشابهها مربوط به حضور اسید فسفریک در آنها است. این ماده میتواند باعث اختلال در گوارش غذا شده، باعث اسیدی شدن خون شود، کلسیم را از استخوانها به خون منتقل کند، کلسیم را از بدن دفع کند، پوکی استخوان ایجاد کند و فشار روی کلیهها ایجاد کند که ممکن است منجر به تشکیل سنگ کلیه شود. همچنین، تعادل فسفر و کلسیم در بدن را نیز به خطر بیندازد.
ضرر کافئین
ضرر دیگری که به واسطه وجود کافئین در نوشابهها ایجاد میشود، شامل تپش قلب، تحریک سیستم عصبی مرکزی و ایجاد حس وابستگی است.
ضرر گاز کربنیک
همچنین، حضور گاز کربنیک در نوشابهها نیز مضراتی دارد. این گاز میتواند باعث عدم جذب کلسیم توسط بدن شود، عوارض شدید ریفلاکس در سیستم گوارشی ایجاد کند و مینای دندان را تخریب کند.به طور کلی، نوشابهها دارای مضراتی هستند که میتواند تأثیرات منفی بر سلامت ما داشته باشد. بنابراین، بهتر است مصرف آنها را کاهش داده و به جای آنها از گزینههای سالمتری مانند آب، میوه و آبمیوه استفاده کنیم.
ضرر آب گازدار و تشکیل دهنده نوشابه
مصرف آب گازدار و تشکیل دهنده نوشابهها ممکن است مشکلاتی در سیستم گوارشی ایجاد کند. همچنین، حضور سطوح بالای قند در این نوشابهها میتواند باعث افزایش قند خون شود و به بروز دیابت و چاقی منجر شود.
ضرر رنگدانههای مصنوعی در نوشابه
رنگدانههای مصنوعی مورد استفاده برای تبدیل رنگ نوشابه به قهوهای تیره و دلپذیر، شامل ماده شیمیایی مضر به نام 4-متیل ایمیدازول است. این ماده میتواند باعث بروز سرطان شود.
اولویت مصرف نوشابهها
ضررهای موجود در تمام نوشابهها یکسان است و تفاوت رنگ آنها باعث نمیشود که یکی از آنها ارجحیت داشته باشد. با این حال، برخی افراد اعتقاد دارند که نوشابههای بدون رنگ (سفید) به دلیل عدم استفاده از رنگدانهها، سپس نوشابههای قهوهای (مشکی که از کارامل استفاده میکند و تقریباً بیضرر است) و در آخر نوشابههای زرد (که از رنگدهی مصنوعی استفاده میکنند)، به ترتیب وضعیت بهتری دارند.
آیا نوشابه سیاه اعتیادآور است؟
نوشابه کولا حاوی کافئین، تئوبرومین و تانن است. تانن یک ترکیب ضداسهال است. این نوشابه با استفاده از پودر دانههای گیاهی تهیه میشود که طعم دهنده و رنگ قهوهای قرمزی دارد. کافئین اثرات محرک دارد و مانند چای و قهوه، خستگی را برطرف کرده، نیرو و انگیزه را افزایش میدهد و از خواب آلودگی جلوگیری میکند. همچنین، نوشابه سیاه به عنوان یک مدر عمل میکند و با تحریک دستگاه گوارش، به هضم بهتر غذا کمک میکند. مصرف نوشابه به طور کلی ممکن است خوشحالی و رضایت را در انسان ایجاد کند، اما به دلیل مقدار کم کافئین موجود در نوشابه، اعتیادآوری ضعیفی دارد.
خطرات مصرف نوشابههای گازدار!
یکی از روشهای تولید گازکربنیک در نوشابهها، استفاده از سوختهای فسیلی مانند گازوئیل است. این سوختها در فرآیند سوزاندن تصفیه میشوند تا آلایندهها و مواد زاید آنها جدا شوند. سپس گازکربنیک را بیبو و بیرنگ در فشار بالا در کپسولها قرار میدهند و به کارخانههای تولید نوشابه ارسال میکنند.
نوشابههای بدون قند هم خطرناک هستند!
مصرف نوشابههای رژیمی که بدون قند و کالری هستند، برخی افراد را جذب میکند به امید اینکه به اضافه وزن آنها افزوده نشود. اما باید توجه داشت که این نوشابهها شیرینکننده مصنوعی به نام آسپارتام دارند که مصرف طولانیمدت آن باعث ایجاد خطر سرطان میشود. همچنین، برای افراد مبتلا به دیابت، مصرف نوشابههای رژیمی توصیه نمیشود، زیرا میتواند باعث افزایش قند خون شده و سلامتی بیمار را تهدید کند.
نوشابه و بلوغ زودرس!
مصرف روزانه نوشابه میتواند باعث رسیدن زودتر و سریعتر به سن بلوغ در دختران شود و عوارضی ناشی از بلوغ زودرس را به همراه داشته باشد.